Σαν σήμερα...

...έφυγε πριν από 30 χρόνια ο "αρχάγγελος της Κρήτης". Απ' τις σπουδαιότερες φωνές του προηγούμενου αιώνα, ο Νίκος Ξυλούρης κατόρθωσε κάτι μοναδικό: να κάνει κτήμα του κόσμου ολόκληρου την Κρητική μουσική και κυρίως τα ριζίτικα, αφήνοντας μία πολύτιμη κληρονομιά στις επόμενες γενεές. Η φωνή του συνεχίζει και συγκινεί τον κόσμο, εμπνέει τους νέους ν' αντισταθούν και να φωνάξουν, ενώ η πορεία του αποτελεί το αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα ενός απλού, σεμνού, ταπεινού και συνάμα υπερήφανου ανθρώπου που με όπλο το τραγούδι του πολεμά και αντιστέκεται, ορθώνει το ανάστημά του και τη λεβέντικη φυσιογνωμία του απέναντι στο μάταιο τούτο κόσμο, στην κοινωνική αδικία και τη σκληρή πραγματικότητα της ζωής.

Χαρακτηριστικά είνια τα λόγια του σε έναν από τους τελευταίους δίκους που έκανε με κρητική μουσική:

"Τα που θυμούμαι τραγουδώ, τα που κατέχω λέω... Έξι χρόνους είχα να βγάλω δίσκους με δικά μου κρητικά. Εδούλεψα όλον αυτόν το καιρό με μεγάλους και τρανούς συνθέτες. Είπα τραγούδια με πολλώ λογιώ σκοπούς και δε λέω, έμαθα πολλά. Όμως τα τραγούδια της Κρήτης και οι μαντινάδες που άκουγα σαν ήμουνα βοσκός στα όρη και ύστερα έπαιζα με τη λύρα στα πανηγύρια στα χωριά, δεν αφήνανε το νου μου να πάρει αέρα. Έκατσα το λοιπόν και δούλεψα πάνω σ' αυτούς τους παλιούς σκοπούς που με αγκυλώνανε και έβγαλα αυτόν το δίσκο. Ένας φίλος μου που άκουσε το "Δακρύζω με παράπονο" όταν το έγραφα στο στούντιο, μου είπε: Αυτός ο σκοπός είναι βυζαντινός, θυμίζει Μεγάλη Παρασκευή. Όχι, του κάνω, είναι παλιός κρητικός σκοπός. Τόνε πρωτόπαιξε ένας λυράρης για τη γυναίκα του που τη σφάξανε οι Τούρκοι στην επανάσταση του '67... Και μια θεία μου που έχασε το γιο της στην Αλβανία αυτό έλεγε. Εκτός από τη λύρα και το λαγούτο, έβαλα σαντούρι, φλογέρα, ασκομαντούρα και νταούλια, γιατί κι αυτά τα όργανα τα παίζανε παλιά στην Κρήτη. Γράμματα δεν ξέρω για να γράψω πιο καλά.
Αυτό που θέλω να πω εγώ το λέω με το τραγούδι. Όσοι αγαπήσανε, χαρήκανε και πονέσανε στη ζωή, θα με καταλάβουν όταν ακούσουνε αυτό το δίσκο".